Het Israëlitisch Weeshuis in Dinslaken bestond vanaf zijn oprichting in 1885 tot de vernieling en de verdrijving van zijn bewoners tijdens de Kristallnacht in 1938.
Het idee van Dr. Leopold Wormser om in de kleine Nederrijnse stad een weeshuis op te richten, wordt door de plaatselijke Joodse gemeenschap hard toegejuicht. In 1886 wonen al veertien weeskinderen in Dinslaken. In 1913 verlaat Dr. Wormser door zijn leeftijd het tehuis, zijn opvolger wordt Dr. Leopold Rothschild.
Het echtpaar Zippora en Dr. Leopold Rothschild in de jaren 30
© Anne Prior
Dr. Leopold Rothschild, leraar Kugelmann en opvoedsters, vermoedelijk 1937
© Anne Prior
“Wij waren gelukkige kinderen!”
Bewoners van het Israëlitisch Weeshuis Dinslaken in de zomer van 1937.
De kinderen van het weeshuis gaan naar de op wandelafstand gelegen Joodse Volksschool in Dinslaken. Het weeshuis zorgt na hun schooltijd voor een beroepsopleiding. Weinig leerlingen gaan naar het „jongens- of meisjescollege“.
In 1935 heeft het tehuis een geschiedenis die 50 jaar teruggaat. In het jubileumboek staat vermeld dat er op 50 jaar tijd in totaal 320 kinderen werden gehuisvest.
Sinds 1935 stelt Leopold Rothschild alles in het werk om het Israëlitisch Weeshuis Dinslaken naar Palestina te verhuizen.
In oktober 1938 reist hij naar Palestina, waar drie van zijn volwassen kinderen leven. Hij vraagt aan zijn dochter Miriam, die een opleiding tot kinderverzorgster in Berlijn heeft afgerond, om tijdens zijn afwezigheid in het weeshuis van Dinslaken te verblijven. Ze helpt er Yitzak Sophonie Herz, die sinds maart 1938 als opvoeder in het weeshuis actief is.
In de vroege ochtend van 10 november 1938 dringen nationaalsocialisten het weeshuis binnen, ze jagen de kinderen het huis uit. Tegen de avond worden ze eerst in de Joodse Volksschool ondergebracht, nadien in een restaurant. Belangrijke voorwerpen, documenten en geld worden vernield en gestolen.
In overleg met de Joodse Gemeenschap Keulen worden de kinderen op 17 november 1938 naar Keulen gebracht.
Op 20 december 1938 kunnen de 42 kinderen en jongeren met het „kindertransport uit het weeshuis van Dinslaken“ Duitsland verlaten richting België. Andere bewoners van het weeshuis bereiken eveneens met een georganiseerd transport Nederland.
Van de 42 kinderen en jongeren die naar België zijn gevlucht, overleven er 26. Elf kinderen en jongeren worden van Mechelen, Westerbork en Drancy naar de vernietigingskampen Auschwitz en Majdanek gedeporteerd, één jongere keert uit Auschwitz terug. Eén jongen wordt in Frankrijk om het leven gebracht. Vijf kinderen keren in 1940 naar Duitsland terug, zij worden gedeporteerd en vermoord. AP